Tất cả các dự án nghiên cứu thị trường trong thực tế đều tuân theo 6 bước dưới đây, đảm bảo cho kết quả dự án sát với thực tế và có đủ tính khả thi để dẫn đến những kế hoạch, chiến lược cụ thể.

Xác định mục tiêu dự án nghiên cứu thị trường:

Tất cả các dự án nghiên cứu thị trường đều phải được bắt đầu bằng việc xác định mục tiêu nghiên cứu. Điều này đóng vai trò như kim chỉ nam cho cả dự án về sau, nhất là giai đoạn thiết kế nghiên cứu, làm bảng câu hỏi hay kịch bản phỏng vấn và phân tích dữ liệu cũng như viết báo cáo.

Vậy, mục tiêu nghiên cứu là gì?

Để xác định được mục tiêu nghiên cứu, ta có thể tiến hành 3 bước sau:

– Truy lại lý do tại sao phải tiến hành dự án nghiên cứu thị trường này, nói cách khác là công ty đang gặp rắc rối gì hay có nhu cầu gì. Trong nghiên cứu thị trường, ta hay dùng thuật ngữ “Business issues/ needs”.

– Từ đó ta mới xác định được mục tiêu kinh doanh là gì.

– Từ mục tiêu kinh doanh ta sẽ biết mục tiêu nghiên cứu là gì.

VD:

Vấn đề: các sản phẩm hiện tại của công ty đang không đáp ứng được nhu cầu thị trường dẫn đến doanh số giảm.

Mục tiêu kinh doanh: phát triển sản phẩm mới đáp ứng các nhu cầu mới của người tiêu dùng.

Mục tiêu nghiên cứu:

– Xác định các nhu cầu mới của người tiêu dùng.

– Xác định các sản phẩm nào hiện có trên thị trường đáp ứng được nhu cầu mới đó.

– Điểm mạnh, điểm yếu của các sản phẩm đó là gì.

Xác định đối tượng nghiên cứu:

Từng dự án nghiên cứu thị trường đều có đối tượng nghiên cứu riêng của mình.

Mục đích của việc xác định đối tượng nghiên cứu là để:

– Thu hẹp phạm vi dự án, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian tiến hành dự án.

– Kết quả nghiên cứu phù hợp với đối tượng khách hàng mà công ty đang muốn nhắm đến.

Thường đối tượng nghiên cứu sẽ được xác định dựa trên các thông tin về nhân khẩu học và hành vi tiêu dùng của nhóm khách hàng mục tiêu.

Các thông tin về nhân khẩu học hay được sử dụng gồm: Tuổi, Giới tính, Khu vực sinh sống, Thu nhập hộ gia đình, Ngành nghề làm việc…

Các thông tin về hành vi tiêu dùng thường là: Có mua/ dùng sản phẩm trong 6 tháng gần đây, 3 tháng gần đây; Có thường sử dụng thương hiệu ABC thường xuyên nhất không; Hay tìm hiểu thông tin về ABC ở kênh nào nhiều nhất…

Một lần nữa, dự án nghiên cứu sẽ giúp công ty hiểu hơn về một nhóm đối tượng khách hàng tiềm năng nào đó, nên việc xác định đối tượng nghiên cứu là tối quan trọng. Bởi nếu xác định sai, toàn bộ kết quả nghiên cứu sẽ không phù hợp với mục tiêu ban đầu, nói cách khác là ta sẽ phải thực hiện lại toàn bộ dự án từ đầu.

Xác định mẫu (sample) dự án:

Xác định mẫu dự án đúng sẽ giúp ta đảm bảo kết quả nghiên cứu thị trường có tính đại diện. Việc xác định mẫu sẽ phụ thuộc vào 2 yếu tố chính:

– Vị trí địa lý: thành phố nào, quận, huyện, phường

– Số lượng mẫu cần thiết.

Về số lượng mẫu dự án, Team có thể sử dụng trang web bên dưới để tính ra số lượng mẫu phù hợp, dựa trên độ tin cậy và sai số chấp nhận. Thường trong thực tế, độ tin cậy và sai số được cho phép là 90% và 10%. Với 2 chỉ số trên thì số lượng mẫu hay lấy là 75 người.

https://www.calculator.net/sample-size-calculator.html?type=1&cl=90&ci=10&pp=50&ps=&x=35&y=20

Lưu ý: số mẫu trên là số lượng đủ để phân tích thống kê cho 1 phân khúc nào đó. VD: ta cần phân tích 2 nhóm tuổi khác nhau 18-15, 25-30 thì mỗi nhóm tuổi ta phải có 75 người; tương tự cho vị trí địa lý và các yếu tố khác.

Phương pháp chọn mẫu thường chọn 1 trong 2 phương pháp:

– Chọn mẫu ngẫu nhiên (Random sampling or Probability sampling),

– Chọn mẫu chủ động (Purposive sampling or Non-probability sampling).

Trong các bài viết sau, Teer sẽ đi sâu vào 2 phương pháp chọn mẫu này do trong mỗi phương pháp, ta sẽ có rất nhiều cách thức chọn mẫu khác nhau.

Thiết kế bảng câu hỏi hay kịch bản phỏng vấn:

Bảng câu hỏi hay Kịch bản phỏng vấn có 2 phần:

– Phần sàng lọc: để xác định xem một người có thuộc nhóm đối tượng mà ta cần nghiên cứu hay không. Phần này tương đối trực quan, gồm những câu hỏi về nhân khẩu học và hành vi tiêu dùng như Teer có để ở trên.

– Phần chính: bao gồm các câu hỏi giúp ta tìm ra câu trả lời cho các mục tiêu nghiên cứu bên trên.

Các dự án nghiên cứu định lượng thường sử dụng các câu hỏi đóng nhiều lựa chọn (multiple-choice question) trong bảng khảo sát, các dự án nghiên cứu định tính sẽ sử dụng các câu hỏi mở trong kịch bản nghiên cứu (discussion guide) nhằm đào sâu theo câu trả lời của đáp viên.

Tips: bảng câu hỏi cần thực tế, chi tiết và dễ hiểu nhất có thể, để làm được điều đó đầu tiên Team đặt mình vào vị trí đáp viên để nghĩ đến tất cả các câu trả lời có thể xuất hiện, từ để vào phần lựa chọn của các câu hỏi đóng, hoặc để thiết kế các câu hỏi đào sâu hơn trong discussion guide. Sau đó, có thể mang đi hỏi một vài người trong công ty để xem câu hỏi có dễ hiểu không.

Thu thập dữ liệu:

Trường hợp team mình, Teer khuyến khích sử dụng dịch vụ từ các công ty bên ngoài, họ sẽ gợi ý ta phương pháp chọn mẫu đồng thời hỗ trợ tuyển người và tiến hành luôn khâu thu thập dữ liệu.

Team chỉ việc ngồi nhà đợi dữ liệu đổ về phân tích thôi.

Một số đơn vị làm công tác này là:

– CI research

– Rubik Top

Hoặc Team có thể gởi mail cho Teer, hứa sẽ tư vấn free cho team mình luôn: info@mkteer.vn

Phân tích dữ liệu & Viết báo cáo nghiên cứu thị trường:

Đơn giản nhất là ta sẽ đi từ tổng quát đến chi tiết. Trong nghiên cứu định lượng:

Step 1: ta dùng các phần mềm phân tích như Excel, SPSS để chạy ra % tất cả các câu hỏi, lọc ra các thông tin tổng quát dựa theo mục tiêu nghiên cứu.

Step 2: ta đi sâu phân tích các kết quả đó theo các phân khúc khác nhau để xem có sự khác biệt nào nổi bật không.

Step 3: dựa vào các kết quả phân tích, ta chọn ra những kết quả nào có giá trị thực tiễn, nói cách khác là có thể từ đó đưa ra được những đề xuất khả thi, và công ty có thể thực hiện được ngay.

Step 4: dựa vào các đề xuất ở trên, ta tổng hợp lại dữ liệu để xem các đề xuất đó thích hợp cho đối tượng nào và hành vi tiêu dùng của họ là gì để các phòng ban liên quan có thể lên được các kế hoạch chi tiết và sát với thực tế nhất.

Step 5: viết những kết quả tìm được thành 1 báo cáo nghiên cứu thị trường hoàn chỉnh.

Step 6: phối hợp với các phòng ban liên quan, để đưa ra các quan điểm chuyên môn trong quá trình họ lập chiến lược dựa trên các kết quả nghiên cứu của mình. Đồng thời, đưa ra các KPIs, lên kế hoạch theo dõi, đánh giá theo từng giai đoạn cụ thể, để xác định liệu có cần phải tiến hành thêm các nghiên cứu tiếp theo hay không.

Lưu ý khi thuyết trình dự án

Thường các dự án nghiên cứu thị trường, đều là trọng điểm quan tâm của các cấp lãnh đạo công ty. Nên chắc chắn đến 99% là Team sẽ phải thuyết trình cho các sếp nghe, đồng thời trả lời các câu hỏi xoay quanh kết quả nghiên cứu.

Vậy nên bí quyết là CÀNG SÚC TÍCH CÀNG TỐT.

Báo cáo nghiên cứu thị trường có thể viết rất dài, nhưng phiên bản thuyết trình phải thật ngắn gọn, bao gồm:

– Các kết quả nghiên cứu nổi bật,

– Slide dữ liệu bổ trợ,

– Đề xuất hướng hành động tiếp theo.

Đồng thời, Team nhớ chuẩn bị trước các câu hỏi có khả năng sẽ bị hỏi. Tốt nhất là ngồi lại trước với sếp mình vì nhìu khả năng, mấy câu sếp hỏi sẽ được lặp lại trong buổi thuyết trình chính thức.

Các bài đọc thêm khác:

Nghiên cứu thị trường ngách – Tổng hợp 5 bước xác định ngách đúng với BẠN

Thị trường mục tiêu 2022 – Gen Z là gì? 4Ps marketing mix, thị trường 5.3 tỷ USD

From Teer with love ♥